Toán hoá là 1 phần rất quan trọng trong Hoá học !!

Chuyên đề : Một số phương pháp giải toán hoá học

Phương pháp 1 : Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố và khối lượng .

*Nguyên tắc : Trong các phản ứng hoá học ,các nguyên tố và khối lượng của chúng được

bảo toàn.



- Tổng khối lượng các chất tham gia phản ứng bằng tổng khối lượng các chất tạo thành.

- Tổng khối lượng các chất trước phản ứng bằng tổng khối lượng các chất sau phản ứng .

VD :

Bài 1:Cho 21 g hh 3 kim loại Fe ,Zn ,Al tan hoàn toàn trong dd H2SO4 0,5M thu dc

6,72 lts khí H2 ( ở 0^0C ,2atm) Tính khối lượng muối khan thu được sau khi cô

cạn dd và thể tích dd tối thiểu cần dùng .

Giải :

Đặt hh 3 kim loại là M với hoá trị trung bình n.

Phương trình phản ứng dạng tổng quát :

2M + nH_2SO_4 \to M_2(SO_4)_n + nH_2

Từ tỉ lệ phản ứng
nH_2SO_4 = nH_2 = \frac{PV}{RT} = \frac{2.6,72}{0,082. 273} = 0,6 mol

Áp dụng đinh luật bảo toàn khối lượng ta có :

m kim loại + m H2SO4 = m muối khan + mH2O

m muối = 21 + 98.0,6 - 2.0,6 = 78,6 g

V dd H_2SO_4 = \frac{0,6}{0,5} = 1,2 lít

Bài 2 : Sục khí clo vào dd NaBr và NaI đến p/ư hoàn toàn thu dc 1,17 g NaCl. Xác

định số mol hh NaBr và NaI trong dd ban đầu .

Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với Na ,ta có :

nNaBr + nNaI = \frac{1,17}{58,5} = 0,02 mol

Phương pháp 2 : Dựa vào sự tăng giảm khối lượng!

* Nguyên tắc : So sánh khối lượng của chất cần xác định với chất mà giả thiết cho biết

lượng của nó ,để từ khối lượng tăng ( hay giảm) này ,kết hợp với quan hệ tỉ lệ mol giữa

hai chất này mà giải quyết yêu cầu đặt ra.

VD :

Bài 1 : Cho 6 g axit hữu cơ tác dụng hết với vôi sống thu dc 7,9 g muối B .Xác định A .

Giải : Đặt RCOOH là CTPT của axit đơn chức A .

2RCOOH + Ca \to (RCOO)_2Ca + H_2

Cứ 2 mol A phản ứng tạo 1 mol muối B ,làm tăng : 40 - 2 = 38 g

Theo bài toán ,khối lượng tăng : 7,9 - 6 = 1,9 g

nA = \frac{1,9.2}{38} = 0,1 mol

MA = 6 : 0,1 = 60 ( g/mol)

R = 60 - ( COOH ) = 60 - 45 = 15

R là CH3

vậy A là CH3COOH

Phương pháp 3 : Phương pháp áp dụng sơ đồ đường chéo .

* Nếu biết hh gồm 2 chất ,có thể áp dụng sơ đồ đường chéo để tính tỉ lệ khi :

- Biết C% :

dd (1) có khối lượng m_1 ,nồng độ C_1%

dd (2) có khối lượng m_2 ,nồng độ C_2%

DD tạo thành khi trộn dd (1) và (2) có nồng độ C%

thì :
\frac{m_1}{m_2} = \frac{C_2 - C}{C _ C_1}

Chú ý : nước có C% = 0% ,chất rắn có C% = 100%

- Biết C_M :

DD (1) có thể tích V_1 ,nồng độ C_1M

DD (2) có thể tích V_2 ,nồng độ C_2M

thì :

\frac{V_1}{V_2} = \frac{C_2- C}{C -C_1}

- Biết thể tích và khối lượng riêng D của dd ,tương tự ta cũng có hệ thức :

\frac{V_1}{V_2} = \frac{D_2 -D}{D- D_1}

- TÍnh tỉ kệ số mol hai ctất hữu cơ A và B theo số nguyên tử Cacbon :

\frac{nA }{nB} = \frac{nB - \overline{n}}{\overline{n} - nA}

Trong đó : nA và nB lần lượt là số nguyên tử cacbon trong chất A và B

\overline{n} là số nguyên tử Cacbon trung biình.

- Tính tỉ lệ số mol trung bình trong hh theo phân tử khối trung bình :

\frac{nA }{nB} = \frac{MB - \overline{M}}{\overline{M} - MA}

Trong đó : MA và Mb lần lượt là khối lượng phân tử của A và B

\overline{M} là phần tử khối trung bình.

Phương pháp 4 : Chuyển bài toán hh thành bài toán chất tương đương.

* Nguyên tắc : Khi trong bài toán xảy ra nhiều phản ứng nhưng các chất phản ứng cùng loại và cùng hiệu suất thì ta thay hh nhiều chất bằng 1 chất tương đương . Lúc đó : lượng chất tương đương bằng lượng hh.

Các bạn thử áp dụng hai phương pháp 3 và 4 làm hai bài này nhá

Bài 1 : Khi cho 220 ml nước cất ( D = 1g/ml) hoà tan với 110 ml H2SO4 ( D = 1,84 g/ml) thì được dd H2So4 có khối lượng riêng bằng bao nhiêu ?

Bài 2 :Cho 31,84 g hh NaX và NaY ( X và Y là hai halogen trong 2 chu kì liên tiếp ) vào dd AgNO3 dư thu dc 57,34 g kết tủa. Xác định CTHH cỷa NaX và NaY ,tính khối lượng mỗi muối ban đầu.